Chứng chỉ năng lượng tái tạo quốc tế: Có ‘xanh’ như kỳ vọng?

Chứng chỉ năng lượng tái tạo I-REC đang trở thành xu hướng lựa chọn của nhiều doanh nghiệp toàn cầu trong việc chứng minh cam kết sử dụng điện sạch và đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng không. I-REC, hay Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế, đại diện cho một megawatt-giờ điện tái tạo đã được tích vào lưới điện, giúp các công ty có thể báo cáo về việc sử dụng năng lượng tái tạo một cách rõ ràng và minh bạch. Hệ thống I-REC được phát triển dựa trên các chuẩn mực của thị trường Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo tại Bắc Mỹ và châu Âu, và hiện đã được áp dụng tại hơn 60 quốc gia trên toàn thế giới.

Các doanh nghiệp hiện nay đặc biệt quan tâm đến I-REC vì hai lý do chính. Thứ nhất, theo Nghị định thư Khí nhà kính, I-REC được công nhận là công cụ hợp lệ để chứng minh việc tiêu thụ điện tái tạo trong báo cáo phát thải Phạm vi 2. Điều này giúp các công ty dễ dàng báo cáo và theo dõi mức độ phát thải của mình. Thứ hai, nhiều thành viên của sáng kiến RE100 – một cam kết sử dụng 100% năng lượng tái tạo, đang sử dụng I-REC như một bằng chứng để thực hiện cam kết của mình.

尽管 vậy, vẫn tồn tại những tranh cãi về hiệu quả thực tế của I-REC trong việc giảm phát thải khí nhà kính. I-REC chủ yếu phản ánh thông tin trên giấy tờ và không đảm bảo rằng người mua thực sự sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Việc mua I-REC không nhất thiết dẫn đến việc xây dựng thêm công suất năng lượng tái tạo mới, mà có thể chỉ đơn giản là mua chứng chỉ từ các dự án năng lượng tái tạo đã tồn tại. Điều này làm dấy lên rủi ro “greenwashing” – khi doanh nghiệp vẫn sử dụng điện lưới từ nhiên liệu hóa thạch nhưng báo cáo là 100% tái tạo nhờ mua I-REC.

Các chuyên gia cảnh báo rằng I-REC chủ yếu là một “công cụ kế toán”, không làm thay đổi thực tế cơ cấu sản xuất điện. Trên phạm vi toàn cầu, các tập đoàn lớn đang dần chuyển từ việc sử dụng I-REC sang các hình thức mua năng lượng tái tạo trực tiếp hơn. Tại Việt Nam, thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng, với các công ty đa quốc gia mua RECs (chứng chỉ năng lượng tái tạo) để đáp ứng các mục tiêu bền vững.

Tuy nhiên, việc sử dụng I-REC tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các rào cản về quy định và chính sách. Các chuyên gia cho rằng tương lai của I-REC sẽ phụ thuộc vào việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Nếu được quản lý một cách minh bạch và có hành động thực tế, I-REC sẽ là một công cụ kế toán carbon quan trọng, và là một phần không thể thiếu của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và trên toàn cầu.

Tương lai của I-REC vẫn còn nhiều thách thức và cần được tiếp tục cải thiện. I-REC sẽ cần đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc giảm phát thải khí nhà kính. Để biết thêm thông tin về chứng chỉ I-REC và cách thức hoạt động của nó, bạn có thể tham khảo thêm trên trang web chính thức của I-REC.